عفونت های قارچی پوست

عفونت های قارچی ممکن است سطحی (ابتلای طبقه شاخی پوست، مو و ناخن)، زیر جلدی، سیستمی و یا در اثر مخمرهای بیماری زا ایجاد شوند.

الف) درماتوفیت ها (Dermatophytosis)

به کلیهی عفونت های قارچی پوست Dermatomycosis گفته می شود و به عفونت های قارچی پوست که در اثر درماتوفیت ها می باشند Dermatophytosis (کچلی) گفته می شود. درماتوفیت ها ممکن است از انسان، حیوان و یا خاک به انسان منتقل گردند.

میکروسپوروم، تریکوفیتون و اپیدرموفیتون شایع ترین عوامل قارچی عفونت های سطحی پوست می باشند. تشخیص آزمایشگاهی در ماتوفیت ها شامل آزمایش مستقیم KOH و کشت قارچی می باشد.

-1کچلی سر (Tinea Capitis): بیشتر در کف سر و موهای کودکان مشاهده می گردد و مسری می باشد. دوره کمون ۳ تا ۴ ماه است.

کچلی های غیرالتهابی سر به صورت پلاک های متعدد بدون مو دیده می شوند که در سطح آن پوسته ریزی وجود داشته و موها آسیب دیده و نزدیک پوست شکسته می شوند و لکه های سیاهی مشاهده می گردد.

Kerion کچلی التهابی را گویند که قارچ کچلی از حیوانات به انسان سرایت می کند و بدن انسان در مقابل آن واکنش التهابی شدید از خود نشان می دهد

به طوری که به صورت یک یا چند پلاک بدون مو شدیداً ملتهب و کاملاً بر آمده تر از پوست اطراف خود می باشد، عفونت باکتریال توأم با عفونت قارچی باعث ایجاد جریان چرک از ضایعه می شود. گاهی آدنوپاتی نیز مشاهده می گردد. اگر درمان صحیح انجام نشود سیکاتریس از خود به جای می گذارد.

علاوه بر درمان ضد قارچ، آنتی بیوتیک و کورتیکواستروئید هم تجویز می شود.

Favus در اثر قارچی T. Schoenleini که در انسان به انسان منتقل می شود با پوسته های ضخیم زردرنگ و اگر سریعاً درمان نشود سیکاتریس برجای می گذارد. برای جلو گیری از گسترش قارچ هفته یی ۲ مرتبه شامپو کتوکنونازول ۲% و یا شامپو سلنیوم سولفاید ۱ تا ۲٫۵% و یا پریتیون زینک ۱ تا ۲% برای ۴ هفته و به مدت ۳ تا ۵ دقیقه کف شامپو در کف سر بماند.

-2 کچلی ریش (T. Barbae): معمولاً از حیوانات به انسان منتقل می شود.

ضایعات ازیتماتوی خفیف تا متوسط همراه با پوسته می باشندگاهی به صورت فولیکولیت مشاهده می گردد (شبیه فولیکولیت باکتریال) درمان سیستمی می باشد برای ۲ تا ۴ هفته.

-3 کچلی بدن (T. Corporis): بیشتر در کودکان و در آب و هوای مرطوب مشاهده می گردد. انتقال از طریق تماس مستقیم با انسان، حیوان و یا وسایل آلوده ایجاد می شود. ضایعات پوستی، حلقوی و غیر قرینه بوده همراه با تورم و قرمزی در حاشیه که به محیط اطراف ضایعه گسترش یافته و از مرکز پاک می شود بیشتر در صورت، بازو و شانه دیده می شود. دروه ی کمون بیماری ۱ تا ۳ هفته می باشد.

-4 کچلی کشاله ران (T. Crusis): بیشتر در مردها و در آب و هوای گرم مشاهده می گردد. ضایعات حلقوی اریتماتو که همراه با خارش بوده و از چین کشاله ران گسترش می یابد و ممکن است هر دو طرف را مبتلا سازد. عود بیماری شایع می باشد. لباس های تنگ، چاقی، تعریق زمینه را برای رشد قارچ مستعد می سازد. معمولاً در ناحیه ژنیتال دیده نمی شود.

-5 کچلی دست و پا (T.Padis & T. Manum): عفونت قارچی پا بیماری شایعی می باشد بیشتر در مردان و در آب و هوای گرم و مرطوب (پای ورزشکاران) و کسانی که D.M دارند مستعد می باشند.

ضایعات مرطوب، خارش دار همراه پیوسته ریزی و ماسراسیون بیشتر در سومین و چهارمین فضای بین انگشتان پا دیده می شوند و گاهی با عفونت های باکتریال ثانویه همراه می باشند.

کچلی دست اغلب به صورت اریتم خفیف بوده همراه با هیپرکراتوز و پوسته ریزی در کف و بین انگشتان دست می باشد.

-6 کچلی ناخن (Onychomycosis): عفونت قارچی ناخن در اثر درماتوفیبت ها (T. Unguium) مخمرها (کاندیدا آلبیکنس) و یا آسپرژیلوس می باشد. صفحه ی ناخن شکننده، ضخیم و بد شکل می شود و ناخن از بستر جدا می شود.

درمان:

الف) داروهای سیستمی:

-1 گریزئوفولوین روزانه ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی گرم و اطفال ۱۰ تا ۲۰ در یک یا دو نوبت با غذا چرب، برای کچلی سر ۶ تا ۸ هفته و کچلی بدن ۲ تا ۴ هفته.

-2 کتوکونازول Ketoconazole روزانه ۲۰۰ میلی گرم

-3 فلوکونازول Fluconozole هفته یی ۱۵۰ میلی گرم در کچلی بدن، کشاله ران، دست و پا برای ۴ هفته و برای ناخن دست ۳ ماه و ناخن پا ۶ ماه

-4 ایتراکونازول Itraconazole در کچلی سر روزانه یک مرتبه ۲ کیسول ۱۰۰ میلی روزانه همراه با همراه با غذا برای ۴ تا ۶ هفته و برای ناخن دست ۲ ماه و برای ناخن پا ۳ ماه این دارو در درمان آسپرژیلوس نیز مؤثر است.

-5 تربینافین Terbinafin روزانه ۲۵۰ میلی گرم برای کچلی بدن، کشاله ران و پا به مدت ۲ هفته. برای قارچ ناخن دست ۶ هفته، برای قارچ ناخن پا ۱۲ هفته و بریا کچلی سر ۲ تا ۸ هفته تجویز می شود.

ب) داروهای موضعی:

در انواع خفیف کچلی بدن و کشاله ران روزی ۲ مرتبه و برای ۲ تا ۴ هفته.

-1 از کرم یا محلول کلوتریمازول Clotrimazole 1% و تولنافتات Tolnaftate.

ب) مخمرهای بیماریزا Yeast Infection

-Aکاندیدیاز Candidiasis: کاندیدا آلبیکنس مخمری است که قسمتی از فلور طبیعی پوست می باشد و به صورت ساپروفیت در پوست، غشای مخاطی و دستگاه گوارش محدود بوده و اگر محیط نامناسب و یا دفاع بدن ضعیف باشد درD.M آب و هوای گرمسیری، چاقی، مصرف کورتیکواستروئیدهای سیستمی، آنتی بیوتیک ها و یا بدخیمی ها به حالت پاتوژن در آمده سبب عفونت مخاطلی پوستی میشود و به طور غیر شایع ممکن است سبب بیماری سیستمی می شود.

تظاهرات بالینی:

برفک دهان Thrush

ولوواژنیت

بالانیت

اینترتریگو

Paronichia

کاندیدای بین انگشتاندست (معمولاً بین انگشتان سوم و چهارم)

کاندیدیاز جلدی مخاطی مزمن

Perleche

Diaper Dermatitis

درمان:

در ضایعات جلدی کاندیدیاز کلوتریمازول، کستوکونازول، میکونازول، نیستاتین، تربینافین و آمفوتریسین B به طور موضعی تجویز می گردد.

هم چنین از فلوکونازول، کتوکونازول، ایتراکونازول، تربینافین خوراکی استفاده می گردد.

پیتیریازیس ورسی کالر Pityriasis (Tinea) Versicolor: عفونت قارچی سطحی پوست می باشد و در اثرPitrosporum Orbicular (Mallasseza Furfur) که قسمتی از فلور طبیعی پوست (به خصوص در نواحی سبورئیک) می باشد و در اغلب افراد وجود دارد، پدید می آید. فاکتورهایی مانند آب و هوای گرم و مرطوب، آمادگی ارثی، سوء تغذیه، حاملگی، OCP، مصرف کورتیکواستروئیدها، هیپرتیروئیدی و مصرف مهارکننده های ایمنی باعث بروز T.Vمی شوند.

علائم بالینی:

ضایعات غیرالتهابی با پوسته های نازک، ماکوهای هیپوپیگمانته (در اثر تولید اسید آزالئیک) و هیپرپیگمانته (مقدار ارگانیسم زیادتر است) معمولاً غیرقرینه روی قسمت فوقانی تنه و گردن به رنگ سفید، صورتی تا قهوه یی و در کودکان ممکن است در صورت نیز مشاهده گردد.

درمان:

الف) درمانهای موضعی:

-1 شامپو کتوکونازول ۲% روزانه ۵ دقیقه برای سه روز متوالی روی ضایعات بمالند و یپس آبکشی شود.

-2 شامپو پیریتون زینک روزانه روزانه ۵ دقیقه برای ۲ هفته روی ضایعات بمالند و سپس آبکشی شود.

-3شامپو سلنیوم سولفاید ۲٫۵% روزانه ۵ تا ۱۰ دقیقه روی ضایعات بمالند و سپس آبکشی شود.

-4 کرم یا محلول تولنفتات یا کلوتریمازول ۱% روزی ۲ مرتبه برای ۲ هفتهم

-5 محلول هیپوسولفیت سدیم ۲۵% روزی ۲ مرتبه برای چند هفته موضعی استفاده گردد.

-6 کرم ترتینوئین روزی ۲ مرتبه برای ۲ هفته

-7 محلول تربینافین ۱% روزی ۲ مرتبه برای یک هفته

ب) درمان های سیستمی:

در موارد شدید مصرف می گردد.

-1 کتوکونازول ابتدا ۴۰۰ میلی گرم و در صورت لزوم تکرار آن هفته ی بعد و یا برای یک هفته روزانه ۲۰۰ میلی گرم مصرف شود